Niemand staat ’s ochtends op met het idee om het klimaat te vernietigen of de biodiversiteit uit te roeien. En toch gebeurt het. Hoe komt dat eigenlijk? Het heeft allemaal te maken met ‘verborgen kosten’. Deze kosten zien we helaas niet als er een bord eten voor ons neus staat en dus eten we het gewoon op. Zo eten we onbewust het regenwoud op en de ijskappen op de Noordpool weg.
Wat zijn verborgen of onzichtbare kosten?
Verborgen of onzichtbare kosten zijn de kosten die niet worden meegerekend tijdens het productieproces. Zo kan het gebruik van kunstmest en pesticiden bijvoorbeeld zorgen voor watervervuiling, biodiversiteitsverlies en bodemverarming, maar de schoonmaak en herstelkosten worden niet opgehoest door de vervuiler. Wij maken dus kosten maar zetten ze niet op de balans en dat is slecht nieuws, niet alleen voor onze prachtige, kwetsbare planeet maar ook voor ons.
Onderzoek naar verborgen kosten
In 2014 publiceerde de FAO (Food and Agricultural Organisation van de VN) in nauwe samenwerking met het Zwitserse onderzoeksinstituut FiBL het rapport Food wastage footprint: full-cost accounting. In dit baanbrekende project werd een methodologie ontwikkeld om de verborgen kosten van voedselproductie te berekenen. Het rapport becijferde, naast de marktwaarde van het weggegooide voedsel, ook de waarde van alle onderliggende kosten voor het milieu en de samenleving die met de productie van het weggegooide voedsel samenhingen. Voor de verborgen kosten kwamen de onderzoekers tot een jaarlijkse schatting van ongeveer $2100 miljard aan ecologische kosten en $2700 miljard aan sociale kosten, hetgeen samen optelt tot $4,8 biljoen. Deze kosten worden dus niet betaald bij de kassa van de supermarkt, maar zullen toch linksom of rechtsom door de huidige en toekomstige burgers moeten worden opgehoest in de vorm van belastingen en gezondheidskosten.
En hoe zit het met echte prijs van vlees?
Wanneer je de echte prijs van voedingsproducten gaat berekenen blijken de verborgen kosten voor vlees en zuivel verreweg het grootst. Afgelopen jaar kwam CE Delft met een onderzoeksrapport over de echte prijs van vlees. Hieruit blijkt dat vlees op dit moment in de supermarkt 25 tot 53 procent te goedkoop wordt verkocht.
Milieuschade
Het houden van dieren voor hun vlees is namelijk slecht voor het klimaat en het milieu, omdat hiervoor grote hoeveelheden eiwitrijk veevoer, land en water nodig zijn. Bovendien stoten deze dieren veel schadelijke broeikasgassen uit. Het grootste probleem volgens de onderzoekers is de milieuschade door mest. Via de uitwerpselen van het vee worden water en lucht vervuild met fosfaat en stikstof. Alle kosten die gepaard gaan met de schade hiervan, wordt niet meegenomen in de huidige kostprijs van vlees.
Sociale kosten
Maar er zijn nog veel meer onzichtbare kosten. In het onderzoek van CE Delft zijn de verborgen kosten van overmatig antibioticagebruik bij dieren en de impact daarvan op onze gezondheid(zorg), bodemuitputting en de afnemende biodiversiteit niet meegerekend. En dan hebben het nog niet gehad over de verborgen sociale kosten. Zoals de mensenrechtenschendingen in de landen die veevoer zoals soja produceren. Of de gezondheidsschade door het eten van te veel (rood) vlees.
Plantaardig eten rekent beter
True Cost Accounting (je kunt het ook “eerlijk rekenen” noemen) is een manier om greenwashing tegen te gaan en de verborgen kosten van bijvoorbeeld vlees en zuivel écht zichtbaar te maken. Als je dat doet, zie je al snel dat een plantaardig dieet op alle fronten veel duurzamer en gezonder is dan een vleesdieet. Het rekent gewoon beter! Eerlijk rekenen wordt steeds meer de norm en dat is goed nieuws voor iedereen die de wereld en zijn eigen gezondheid een warm hart toedraagt. Dus sta vanaf nu bij de kassa heel even stil bij de echte prijs van je keuzes, daar heeft iedereen op lange termijn profijt van, ook in de portemonnee!
Meer weten? De echte prijs van biologisch
Eosta, importeur en distributeur van biologische groente en fruit, is in 2017 een onderzoek gestart om de verborgen kosten van biologische en conventionele groente en fruit te berekenen. Hieruit bleek dat biologische producten veel minder verborgen kosten hebben dan de conventionele variant. Voor meer informatie over True Cost Accounting en dit onderzoek kun je onze website bezoeken: www.natureandmore.com
Heb jij veel geleerd over de verborgen kosten van vlees? Laat het ons weten in de reacties, of op Facebook of Instagram met de hashtag #zokanhetook !
Dank aan Shutterstock voor de foto van de koeien, gemaakt door Foto 4440. De foto is hier te downloaden.
